Murakami'nin her yeni romanını heyecanla bekleyenlerdenim. Japonya'da 2009 ve 2010 yıllarında üç cilt halinde yayınlanan roman, 2011 sonlarına doğru İngilizce'ye çevrilir çevrilmez 925 sayfalık hardcover, tek ciltlik kitabıma kavuştum.Bir çırpıda okudum bitirdim ama kitap henüz Türkçe'de yayınlanmadığı için yazacağım yazıyı bugüne kadar beklettim. Hem kitap demlensin diye hem de yumurta kapıya dayanmadan işe başlayamama alışkanlığı...
Nihayet Murakami'nin son kitabı '1Q84', Doğan Kitap etiketiyle raflardaki yerini aldı; 1256 sayfalık 'dev bir eser' olarak! Kitabı Türkçe'ye, 'Haşlanmış Harikalar Diyarı ve Dünyanın Sonu' ile 'Sahilde Kafka'yı da dilimize kazandıran Hüseyin Can Erkin Japonca aslından çevirmiş.Bunu özellikle belirtiyorum zira Doğan Kitap editörlerinden Handan Akdemir bana, İngilizce versiyonunda pek çok eksik olduğunu hatta bazı tasvirlerin, cümlelerin atlandığını söyledi.
Dolayısıyla, en kısa zamanda '1Q84'ün bir de Türkçesini okumak farz oldu!
1Q84'ÜN SIRRI :
Roman isimlerinin telif hakkı olmadığı için herkes romanına dilediği ismi koyabilir. Ama dünyanın en çok okunan kitaplarından biri olan George Orwell'in '1984'ü ile aynı adı taşıyan bir roman yazmaya kim cesaret eder? Elbette artık cevabı biliyoruz...
Murakami'nin kendine has '1Q84'ü, 1984 yılında geçiyor. Japonca'da 'q' harfi ile '9' rakamı aynı şekilde; 'kyu' olarak telaffuz ediliyor.
Romanın kadın kahramanı Aomame kendini, yaşadığı dünyanın çarpıltılmış bir versiyonunda, paralel bir evrende bulunca tarihi de çarpıtıp yaşamakta olduğu yıla 1Q84 diyor.'1Q84', 1984 yılının nisan ayında başlıyor ve hikaye aralık ayında noktalanıyor. Kahramanlarımızdan Tengo, genç bir matematik öğretmeni ve yazar adayı.
Yarışmalara katılan romanları tasnif ederek, dergilere astroloji köşesi hazırlayarak kendi yazım yolculuğunu erteledikçe erteliyor.
Editörü Komatsu'nun ısrarıyla 17 yaşındaki Fukaeri'nin 'Pupa Hava' adlı öyküsünü gölge yazar olarak kitaplaştırmayı kabul ediyor.Disleksi hastası olan ve okuyup yazmakta güçlük çeken Fukaeri'nin bir arkadaşına dikte ettirerek kaleme aldırdığı öykü, Tengo'nun eli değince bir anda en çok satan roman oluveriyor.
(Fukaeri'nin 'Pupa Hava' derken asıl kastettiği, 'Küçük İnsanlar'ın havadan ipliçikler alarak ördükleri bir 'hava kozası'.)
Romanın diğer bir kahramanı Aomame ise 30 yaşında, bir spor hocası. 'Ek iş' olarak, zengin ve dul bir yaşlı kadının desteği / teşvikiyle, kadınlara şiddet uygulayan erkekleri kendi geliştirdiği bir silahla 'öteki tarafa' yolluyor.
Soğukkanlı, gözü kara, geride bırakacak hiçbir şeyi olmayan ama beslenmesine özen gösteren, sabah sporunu hiç aksatmayan bir kiralık katil!
Tengo ve Aomame'nin aynı günlerde yaşadıkları bambaşka hayatları okurken 'acaba yolları nerede kesişecek' diyerek yaklaşık bir 200 sayfayı geride bırakıyorsunuz.Yollarının 'ilk kez' nerede kesiştiğini ben size anlatayım: Yahova Şahidi ailesi nedeniyle silik, kimsenin yanına yaklaşmadığı 10 yaşında bir kız olan Aomame'ye o yıllarda tek ilgi gösteren kişi sınıf arkadaşı Tengo olmuş.
Tengo onunla hiç konuşmasa da aralarında bir bağ oluşmuş; Aomame bir gün Tengo'nun elini tutmuş ve o anı ikisi de asla unutamamış. Yıllarca fark etmeden birbirlerini aramış durmuşlar...ROMAN İÇİNDE ROMAN :
Tengo, Fukaeri'nin yeniden yazdığı kitabından o kadar etkilenir ki, bu kendi romanı için de ilham kaynağı olur. Gökyüzünde iki ayın aynı anda parladığı bir paralel evren kurgular.
Ne var ki bu noktada bir yanda Fukaeri'nin yazdığı öykü, öte yandan Tengo'nun hayal ettiği paralel evren bir diğer yanda da Aomame'nin kendini buluverdiği gökte iki ayın parladığı '1Q84' evreni, birbirine karışıyor...Kimin 'gerçek' dünyada kimin paralel bir dünyada yaşadığını kestirmek güç oluyor. Bununla birlikte temkinli okuyucu, Aomame'yi paralel evrene 'yollayan' taksicinin 'Görünüş sizi aldatmasın. Gerçek daima tektir' sözünü aklından hiç çıkarmıyor...
Fukaeri'nin anlattığı sıradışı öykü, aslında gerçektir. Babasının kurucusu olduğu 'tarikat', 'Küçük İnsanlar'la bağlantı kurarak güçlenmiş, liderleri de doğa üstü güçlere kavuşmuştur.Romanın yayınlanmasıyla varlıklarının tüm dünyaya ilan edilmesi elbette canlarını sıkmış, tüm kahramanların peşine düşmüşlerdir...
İtiraf etmeliyim ki bu hikayeyi bir kez daha hikayeleştirip bu sayfaya taşımak pek de kolay iş değildi. Hem sır vermeyeceksin hem de romanı anlatacaksın!
Doğan Kitap editörlerinden Handan Akdemir'in tanıtım videosunda aktardığı üzere hem romantik, hem aksiyon dolu hem de neredeyse tüm Murakami romanlarında olduğu gibi fantastik bir kitap.
Üç türün takipçilerini de peşinden sürükleyecek bir öykü. Elbette 10 yaşında bir kez el ele tutuşmuş iki insanın 20 yıl boyunca birbirlerini aradıkları masalına inanacak olursanız...
'1Q84' ÜZERİNE NOTLAR :
- Bin küsur sayfalık bir kitabı okumak kolay iş değil. Öncelikle pek çok kimse hacminden ötürü eline bile almak istemiyor.Alanlar da çantalarında taşıyamıyor, yatarken okuyamıyor. Keşke üç ayrı cilt ve isteyenler için tek bir cilt olarak farklı boyutlarda yayınlansaydı.
- Roman, Leos Janacek'in 1926 yılında bestelediği 'Sinfonietta' ile açılıyor ve öykü boyunca hem Tengo hem de Aomame'ye eşlik ediyor.
Kitabı okurken bir yandan da Sinfonietta'yı dinlemekten kendinizi alıkoyamıyorsunuz.
Zaten müzik, Haruki Murakami'nin romanlarının ayrılmaz bir parçası.
Türkçe'ye İmkansızın Şarkısı olarak çevrilen 'Norwegian Wood', adını bir Beatles şarkısından alıyor.
Yazarken genellikle barok müzik dinleyen Murakami, müziğin hayal gücünü artırdığını söylüyor.- Orwell'in romanının aksine bu kez kahramanımızın her adımını takip eden Büyük Birader değil, ironik bir biçimde Küçük İnsanlar olarak adlandırılmış...
Japonca aslında da 'Little People' olarak geçen 'Küçük İnsanlar', Türkçe'ye de 'Little People' olarak aktarılmış
Kitaptan ilk cümleler:
Taksinin radyosunda FM'den klasik müzik programı yayınlanıyordu. Çalan parça, Janacek'in 'Sinfonietta' adlı eseriydi. Tıkanmış trafiğin ortasında kalakalmış bir takside dinlemek için uygun bir müzik olduğu söylenemezdi.
Orta yaşlı şoför, sanki pruvada durmuş, kaygı verici dalgaları okumaya çalışan usta bir balıkçı gibi, ön tarafta kesintisiz uzayan araba kuyruğunu sessizce izliyordu sadece.
Arka koltuğa iyice gömülen Aomame gözlerini hafifçe kapatmış, müziği dinliyordu.
Tavsiye ediyorum mutlaka okuyun :Eser adı : 1Q84
Yazarı : Haruki Murakami
Yayın Evi : Doğan Kitap
Sayfa Sayısı : 1256 yaprak
Haber Kaynağım :
Muhabir gazeteci Özlem Akalan makalesidir.
ozlemakalan@gmail.com
http://www.aksam.com.tr/