Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın faaliyetlerini konu aldığım bir yazımda bakanlığın bilhassa kimsesiz kadınlara yönelik daha programlı politikalar geliştireceği ve Anadolu’daki kadınların sıkıntılarını yakinen bilen Sayın Fatma Şahin’in de bakanlığı ile projelerin planlı uygulamaya dönüştürüleceği düşüncesinde olduğumu belirtmiştim.
Hatta hatırlarsanız hükümet programında da yer alan “Kadına Destek Fonu” uygulamasını da desteklemiştim.
Bu fonla kısaca eşi vefat etmiş ve herhangi bir sosyal güvencesi olmayan kadını korumak amaçlanmıştı.
Kocası öldüğü tarihte kocasının sigortasız olması veya ölüm aylığı (dul aylığını) alabilecek kadar sigortası bulunmaması halinde kadın kocasının ölümünden sonra varsa çocuklarıyla beraber kimsesizliğe itiliyordu.
Kimsesizlik diyorum zira ülkemiz şartlarını düşündüğümüzde genel olarak evin geçimini erkek üstlendiği için kocası ölen kadın; kocasının ölümünden sonra eğer kadına (hak edemediği için) SGK’dan herhangi bir aylık, gelir bağlanamayacaksa evinin, çocuklarının gelirinden de oluyor ve böylece yardıma muhtaç kalıyor.
İşte fonun tam olarak muhatabı bu durumda olan kadınlar.
ResmÓ nikâhlı eşi vefat etmiş ve herhangi bir sosyal güvencesi olmayan kadın ile ilgili yardım programı ile ilgili proje 2012 yılı başında bitirilmişti.
Hatta hatırlarsanız hükümet programında da yer alan “Kadına Destek Fonu” uygulamasını da desteklemiştim.
Bu fonla kısaca eşi vefat etmiş ve herhangi bir sosyal güvencesi olmayan kadını korumak amaçlanmıştı.
Kocası öldüğü tarihte kocasının sigortasız olması veya ölüm aylığı (dul aylığını) alabilecek kadar sigortası bulunmaması halinde kadın kocasının ölümünden sonra varsa çocuklarıyla beraber kimsesizliğe itiliyordu.
Kimsesizlik diyorum zira ülkemiz şartlarını düşündüğümüzde genel olarak evin geçimini erkek üstlendiği için kocası ölen kadın; kocasının ölümünden sonra eğer kadına (hak edemediği için) SGK’dan herhangi bir aylık, gelir bağlanamayacaksa evinin, çocuklarının gelirinden de oluyor ve böylece yardıma muhtaç kalıyor.
İşte fonun tam olarak muhatabı bu durumda olan kadınlar.
ResmÓ nikâhlı eşi vefat etmiş ve herhangi bir sosyal güvencesi olmayan kadın ile ilgili yardım programı ile ilgili proje 2012 yılı başında bitirilmişti.
Proje sonucu kadınlara nakit yardımı alabilmesi için Düzenli Nakit Yardım Programı’nı başlattı.
Programın içeriği de yayınlanan 2012/6 sayılı genelge ile de kayıt altına alındı.
Bu genelge sonrası ilk yardım Nisan ayında yapıldı. Hiçbir sosyal güvencesi olmayan ve eşi vefat etmiş kadınları içeren Düzenli Nakit Yardım Programı’na göre, ihtiyaç sahibi kadınlar, nakdi yardımlarını 2 ayda bir 500 TL olarak almaya başladı.
Yararlanma usulü
Yardıma muhtaç kadınlar başvurularını, nüfusa kayıtlı oldukları yerde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvuracak. Oluşturulan mütevelli heyeti, başvuru sahiplerine hane ziyaretlerinde bulunacak.
Başvuru sahibi çalışabilecek durumda ise Çalışma ve İş-Kur Müdürlüklerine kaydı da yapılacak.
Mütevelli heyetinin veriler doğrultusunda kadının muhtaçlık durumuna karar vermesi halinde nakit yardımı başlatılacak. Yardımlar, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü’nce 2 ayda bir hesaplara yatırılacak.
Bu durumdaki kişiler ayrıca doğrudan genel sağlık sigortalısı sayılacaklar ve ilave prim ödemeksizin sağlık yardımlarını alacak. Diğer bir ifade ile aynı zamanda sağlık güvencesine de kavuşmuş olacaktır.
Yardımın kesilmesi...
Hiçbir sosyal güvencesi olmayan ve eşi vefat etmiş kadınlara yapılan bu yardım; kadının tekrar evlenmesi, nikâhsız birlikte yaşaması, muhtaçlık durumunun değişmesi gibi durumlarda kesilecek.
Evlilik gibi durumların tespiti her ay, sosyal incelemeler ise her yıl yapılacak.
Sigortasız çalışanların sigorta hak arama yolları
SORU: Yaklaşık 13 aydır çalıştığım işyerinden geçen hafta çıkarıldım. İşyerinde çalışmaya başladığımda sigorta ile ilgili evraklar toplanınca sigortam yapıldı.
İşe girdiğim ilk günden itibaren yapıldı sanmıştım. Ama internette hiç sigortam yapılmadığı görünüyor.
Programın içeriği de yayınlanan 2012/6 sayılı genelge ile de kayıt altına alındı.
Bu genelge sonrası ilk yardım Nisan ayında yapıldı. Hiçbir sosyal güvencesi olmayan ve eşi vefat etmiş kadınları içeren Düzenli Nakit Yardım Programı’na göre, ihtiyaç sahibi kadınlar, nakdi yardımlarını 2 ayda bir 500 TL olarak almaya başladı.
Yararlanma usulü
Yardıma muhtaç kadınlar başvurularını, nüfusa kayıtlı oldukları yerde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvuracak. Oluşturulan mütevelli heyeti, başvuru sahiplerine hane ziyaretlerinde bulunacak.
Başvuru sahibi çalışabilecek durumda ise Çalışma ve İş-Kur Müdürlüklerine kaydı da yapılacak.
Mütevelli heyetinin veriler doğrultusunda kadının muhtaçlık durumuna karar vermesi halinde nakit yardımı başlatılacak. Yardımlar, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü’nce 2 ayda bir hesaplara yatırılacak.
Bu durumdaki kişiler ayrıca doğrudan genel sağlık sigortalısı sayılacaklar ve ilave prim ödemeksizin sağlık yardımlarını alacak. Diğer bir ifade ile aynı zamanda sağlık güvencesine de kavuşmuş olacaktır.
Yardımın kesilmesi...
Hiçbir sosyal güvencesi olmayan ve eşi vefat etmiş kadınlara yapılan bu yardım; kadının tekrar evlenmesi, nikâhsız birlikte yaşaması, muhtaçlık durumunun değişmesi gibi durumlarda kesilecek.
Evlilik gibi durumların tespiti her ay, sosyal incelemeler ise her yıl yapılacak.
Sigortasız çalışanların sigorta hak arama yolları
SORU: Yaklaşık 13 aydır çalıştığım işyerinden geçen hafta çıkarıldım. İşyerinde çalışmaya başladığımda sigorta ile ilgili evraklar toplanınca sigortam yapıldı.
İşe girdiğim ilk günden itibaren yapıldı sanmıştım. Ama internette hiç sigortam yapılmadığı görünüyor.
Sigortası yapılmayan bu sürelerdeki sigorta hakkımı nasıl ararım? (Şerafettin Akın)
CEVAP: Eğer elinizde işyerinde çalıştığınızı ispat edici mahiyette banka ekstresi, ücret aldığınıza dair bir belge, sizin imzanızı içerecek şekilde işyerine ait bir evrak (sevk irsaliyesi gibi) vs.
varsa size Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bilhassa kayıt dışı çalışma ile mücadele için kurduğu Alo 170 telefon numarasına şikayetinizi iletin.
Bu şikayetiniz neticesinde çalıştığınız işyeri ile ilgili kurum denetim elemanları denetim yapacak ve bahsettiğim belgelere göre size sigortasız çalıştığınız dönemin hizmetini kazandıracaktır.
Bu yapılan işleme idari soruşturma denir ve soruşturma sadece delil niteliğindeki belgeler üzerinden yapılır, tanık ifadesi geçerli değildir.
Eğer belgeniz yoksa veya sunduğunu belgeler Kurum denetim elemanı tarafından idari soruşturma açısından yeterli görülmezse; bu durumda İş mahkemesinde bir hukukçu desteği ile hizmet tespit davası açabilirsiniz.
Kanuna göre; aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları SGK tarafından tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 (beş) yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları mahkeme kararı ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınmaktadır.
Mahkemede vereceğiniz belgelerden başka işyerinden verilen SGK prim belgelerinde kayıtlı olan ve sizinle aynı dönemde birlikte çalışmış olduğunuz diğer işçiler tanık olarak dinlenmektedir.
SGK prim belgeleri verilmemiş ise işyerinin etrafındaki diğer komşu işyerlerinin kayıtlarına geçmiş kişileri veya benzer işi yapanların kayıtlarına geçmiş kimseleri tespit ederek tüm deliller toplandıktan sonra delilleri takdir edip gerektiğinde bilirkişi raporu da alınarak sonucuna göre karar verilmektedir.
CEVAP: Eğer elinizde işyerinde çalıştığınızı ispat edici mahiyette banka ekstresi, ücret aldığınıza dair bir belge, sizin imzanızı içerecek şekilde işyerine ait bir evrak (sevk irsaliyesi gibi) vs.
varsa size Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bilhassa kayıt dışı çalışma ile mücadele için kurduğu Alo 170 telefon numarasına şikayetinizi iletin.
Bu şikayetiniz neticesinde çalıştığınız işyeri ile ilgili kurum denetim elemanları denetim yapacak ve bahsettiğim belgelere göre size sigortasız çalıştığınız dönemin hizmetini kazandıracaktır.
Bu yapılan işleme idari soruşturma denir ve soruşturma sadece delil niteliğindeki belgeler üzerinden yapılır, tanık ifadesi geçerli değildir.
Eğer belgeniz yoksa veya sunduğunu belgeler Kurum denetim elemanı tarafından idari soruşturma açısından yeterli görülmezse; bu durumda İş mahkemesinde bir hukukçu desteği ile hizmet tespit davası açabilirsiniz.
Kanuna göre; aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları SGK tarafından tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 (beş) yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları mahkeme kararı ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınmaktadır.
Mahkemede vereceğiniz belgelerden başka işyerinden verilen SGK prim belgelerinde kayıtlı olan ve sizinle aynı dönemde birlikte çalışmış olduğunuz diğer işçiler tanık olarak dinlenmektedir.
SGK prim belgeleri verilmemiş ise işyerinin etrafındaki diğer komşu işyerlerinin kayıtlarına geçmiş kişileri veya benzer işi yapanların kayıtlarına geçmiş kimseleri tespit ederek tüm deliller toplandıktan sonra delilleri takdir edip gerektiğinde bilirkişi raporu da alınarak sonucuna göre karar verilmektedir.
Haber Kaynağım :
Vatan gazetesi köşe yazarı Ersin Umdu makalesidir.
http://haber.gazetevatan.com/