SORU : 7 yıl 11 ay hizmeti olan oğlum 1997 tarihinde vefat etmişti. Bu tarihte annesi olarak dul olmama rağmen tarafıma aylık bağlanmamıştı. Yeni kanunla tarafıma aylık bağlanır mı?
CEVAP: Konuyu 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu ile 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren yürürlükte olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre izah etmeye çalışacağız.
1- 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre bazı şartları yerine getirmek koşulu ile anneye aylık bağlanması mümkün olmaktadır. Bu şartlar;
Vefat eden çocuklarının en az 10 hizmet yıllarının bulunması,
Dul ve muhtaç olmaları dır.
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre hizmet süresi 5 ila 10 yıl arasında vefat edenlerin yalnızca, malul ve muhtaç dul eşleri ile çocuklarına öğrenimleri boyunca aylık bağlanabilmekte, ancak hizmet süresi 5-10 yıl arasında iken vefat eden çocuklarından dolayı anne veya babalarına aylık bağlanmamaktadır.
Buna göre, dul olmanız durumunda dahi, çocuğunuzun hizmet süresinin 10 yıldan az olduğu anlaşıldığından, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre aylık almanızın mümkün olmayacağı anlaşılmaktadır.
2- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre dul anneye aylık bağlanabilmesi:
5510 sayılı Kanunla getirilen yeni hak ile, hizmet süresi 5 ila 10 yıl arasında bulunmakta iken vefat edenlerin dul ve yetimlerine bazı şartlar aranmak suretiyle aylık bağlanabilmektedir. Anneye aylık bağlanması şartı 5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinde yer verildiği görülmektedir.
“5510 S.K- MADDE 34 – “d) (Değişik: 17/4/2008-5754/21 md.) Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya toplam % 25'i oranında; ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın yukarıdaki şartlarla toplam % 25'i,oranında aylık bağlanır.”
Buna göre;
1- Vefat eden çocuğunuz evli ise;
- Vefat eden çocuğunuzun eşi, çocukları var ise, eşi ve çocuklarına bağlanacak olan aylık tutarından hisse artar ise, size her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinizin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarınızdan hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla aylık bağlanabileceği,
CEVAP: Konuyu 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu ile 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren yürürlükte olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre izah etmeye çalışacağız.
1- 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre bazı şartları yerine getirmek koşulu ile anneye aylık bağlanması mümkün olmaktadır. Bu şartlar;
Vefat eden çocuklarının en az 10 hizmet yıllarının bulunması,
Dul ve muhtaç olmaları dır.
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre hizmet süresi 5 ila 10 yıl arasında vefat edenlerin yalnızca, malul ve muhtaç dul eşleri ile çocuklarına öğrenimleri boyunca aylık bağlanabilmekte, ancak hizmet süresi 5-10 yıl arasında iken vefat eden çocuklarından dolayı anne veya babalarına aylık bağlanmamaktadır.
Buna göre, dul olmanız durumunda dahi, çocuğunuzun hizmet süresinin 10 yıldan az olduğu anlaşıldığından, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre aylık almanızın mümkün olmayacağı anlaşılmaktadır.
2- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre dul anneye aylık bağlanabilmesi:
5510 sayılı Kanunla getirilen yeni hak ile, hizmet süresi 5 ila 10 yıl arasında bulunmakta iken vefat edenlerin dul ve yetimlerine bazı şartlar aranmak suretiyle aylık bağlanabilmektedir. Anneye aylık bağlanması şartı 5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinde yer verildiği görülmektedir.
“5510 S.K- MADDE 34 – “d) (Değişik: 17/4/2008-5754/21 md.) Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya toplam % 25'i oranında; ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın yukarıdaki şartlarla toplam % 25'i,oranında aylık bağlanır.”
Buna göre;
1- Vefat eden çocuğunuz evli ise;
- Vefat eden çocuğunuzun eşi, çocukları var ise, eşi ve çocuklarına bağlanacak olan aylık tutarından hisse artar ise, size her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinizin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarınızdan hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla aylık bağlanabileceği,
Ancak, 65 yaşından büyük iseniz çocuğunuzun eşi veya çocuklarına aylık bağlansa dahi her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinizin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarınızdan hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması durumunu belgelemeniz kaydıyla tarafınıza aylık bağlanabileceği,
Her iki durumda da yukarıda belirtilen durumları belgelemeniz için ikamet ettiğiniz İL VEYA İLÇE İDARE KURULLARINDAN alacağınız MUHTAÇLIK BELGESİ ile yapmanız gerektiği anlaşılmaktadır.2- Vefat eden çocuğunuz bekar ise;
Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinizin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarınızdan hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması durumunu belgelemeniz (ikamet ettiğiniz İL VEYA İLÇE İDARE KURULLARINDAN alacağınız MUHTAÇLIK BELGESİ ile) kaydıyla tarafınıza aylık bağlanabileceği,
Anlaşılmaktadır.